امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

بررسی سند روایت

 

عبد الله بن نمیر:

ابن حجر عسقلانی ایشان را پس از معرفی، توثیق کرده است:

عبد الله بن نمیر بنون مصغر الهمدانی أبو هشام الکوفی ثقة صاحب حدیث من أهل السنة من کبار التاسعة مات سنة تسع وتسعین وله أربع وثمانون ع

عبد الله بن نمیر ... موثق،‌ دارای روایت و از علمای اهل سنت و از بزرگان طبقه هفتم است.

العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر ابوالفضل (متوفاى852هـ)، تقریب التهذیب، ج1 ص327، تحقیق: محمد عوامة، ناشر: دار الرشید - سوریا، الطبعة: الأولى، 1406 - 1986.

و در جای دیگر می‌نویسد:

 ع الستة عبد الله بن نمیر الهمدانی الخارفی أبو هشام الکوفی ...

قال أبو نعیم سئل سفیان عن أبی خالد الأحمر فقال نعم الرجل عبد الله بن نمیر وقال عثمان الدارمی قلت لیحیى بن معین بن إدریس أحب إلیک فی الأعمش أو بن نمیر فقال کلاهما ثقة وقال أبو حاتم کان مستقیم الأمر قال ابنه محمد وغیره مات سنة تسع وتسعین ومائة وقیل إنه ولد فی سنة 115

قلت وذکره بن حبان فی الثقات وقال العجلی ثقة صالح الحدیث صاحب سنة وقال بن سعد کان ثقة کثیر الحدیث صدوق.

... از سفیان در باره ابو خالد احمر سؤال شد،‌ او گفت: عبد الله بن نمیر خوب مردی است. عثمان دارمی می‌گوید: به یحیی بن معین گفتم: اعمش نزد تو محبوب تر است یا ابن نمیر؟ گفت:‌ هر دوی آنها موثق است. ابو حاتم گفته: وی به راه راست بود (یعنی اعتقادات درستی داشت).

می‌گویم: ابن حبان وی را در کتاب «الثقات» آورده و عجلی گفته: او موثق و صالح الحدیث است. ابن سعید نیز گفته: وی موثق،‌ و روایات فراوانی دارد و راستگو است.

تهذیب التهذیب ج6،  ص52

 

العلاء بن الصالح:

ابن حجر پس از معرفی، وی را راستگو می داند:

5242 العلاء بن صالح التیمی أو الأسدی الکوفی صدوق له أوهام ...

تقریب التهذیب ج1 ص435

ابن حجر در کتاب دیگرش، اقوال علمای رجال اهل سنت را در توثیق این راوی آورده است:

331 د ت س أبی داود والترمذی والنسائی ال علاء بن صالح التیمی ویقال الأسدی الکوفی وسماه أبو داود فی روایته علی بن صالح وهو وهم روى عن المنهال بن عمرو ... روى عنه أبو أحمد الزبیری وعبد الله بن نمیر وعلی بن هاشم...

 قال بن معین وأبو داود ثقة وقال بن معین أیضا وأبو حاتم لا بأس به ... وذکره بن حبان فی الثقات ... قلت ... ووثقه یعقوب بن سفیان وابن نمیر والعجلی.

ابن معین و ابو داود گفته اند: او ثقه است. ابن معین و ابو حاتم گفته اند: روایتش اشکالی ندارد. ابن حبان نیز وی را در کتاب «الثقات» آورده است.  می‌گویم: یعقوب بن سفیان و ابن نمیر و عجلی نیز وی را توثیق کرده اند.

تهذیب التهذیب ج8 ، ص164

مزی نیز توثیقات ابن معین، ابو داود و ابن حبان را در باره وی آورده است:

قال عباس الدُّورِیُّ، وأبو بکر بن أَبی خیثمة عن یحیى ابن مَعِین، وأبو داود ثقة وَقَال غیرهما عن یحیى بن مَعِین، وأبو زُرْعَة، وأبو حاتم : لا بأس به. وذکره ابنُ حِبَّان فی کتاب ‌الثقات ‌.

تهذیب الکمال ج22 ص512

متن توثیق احمد بن عبد الله عجلی در کتابش این است:

1279 ال علاء بن صالح التیمى ثقة.

العجلی، أبی الحسن أحمد بن عبد الله بن صالح (متوفاى261هـ)، معرفة الثقات من رجال أهل العلم والحدیث ومن الضعفاء وذکر مذاهبهم وأخبارهم، ج2 ص149، تحقیق: عبد العلیم عبد العظیم البستوی، ناشر: مکتبة الدار - المدینة المنورة - السعودیة، الطبعة: الأولى، 1405 – 1985م.

 

منهال بن عمرو:

این شخص از روات بخاری است و نیازی به آوردن سخنان علمای اهل سنت در توثیق وی نیست اما به دو مورد آن اشاره می‌کنیم. ذهبی در باره او می‌نویسد:

5653 المنهال بن عمرو الأسدی مولاهم ... وثقه بن معین خ 4

الکاشف ج2، ص298

در کتاب تاریخ الاسلام می‌نویسد:

ووثقه ابن معین وغیره . وقال الدارقطنی: صدوق.

تاریخ الإسلام ج7، ص483

 

عباد بن عبد الله :

 اولا: عباد بن عبد الله الاسدی کوفی با عباد بن عبد الله بن الزبیر الاسدی المدنی فرق دارد؛ زیرا دومی توثیقات فراوان دارد ولی راوی این روایت نیست .

ثانیا: جدای از اینکه در کتاب مصباح الزجاجه به صراحت این روایت را صحیح معرفی کرده بود، ابن حبان عباد بن عبد الله اسدی را در ثقات آورده و عجلی نیز او را توثیق کرده است .

ابن حبان می‌نویسد:

4268 عباد بن عبد الله الأسدی من أهل الکوفة یروى عن على روى عنه المنهال بن عمرو.

التمیمی البستی، محمد بن حبان بن أحمد ابوحاتم (متوفاى354 هـ)، صحیح ابن حبان بترتیب ابن بلبان، ج5 ص141، تحقیق: شعیب الأرنؤوط، ناشر:مؤسسة الرسالة - بیروت، الطبعة: الثانیة، 1414هـ ـ 1993م.

عجلی نیز می‌نویسد:

840 عباد بن عبد الله الأسدی کوفى تابعی ثقة.

العجلی، أبی الحسن أحمد بن عبد الله بن صالح (متوفاى261هـ)، معرفة الثقات من رجال أهل العلم والحدیث ومن الضعفاء وذکر مذاهبهم وأخبارهم، ج2 ص17، تحقیق: عبد العلیم عبد العظیم البستوی، ناشر: مکتبة الدار - المدینة المنورة - السعودیة، الطبعة: الأولى، 1405 – 1985م.