امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

ابو عبیده می‌گوید: معاویه به علی بن ابی طالب نوشت:

ای ابو الحسن من فضائل فراوانی دارم و پدرم در زمان جاهلیت سرور بود و در زمان اسلام پادشاه شدم و من خویشاوند رسول خدا و دائی مؤمنان و نویسنده وحی هستم.

علی فرمود: آیا به واسطه فضائل به علی فخر فروشی می‌کنی ای پسر جگر خوار!

سپس علی فرمود: این غلام بنویس:

محمد رسول خدا،‌ برادر و پدر خانم من و حمزه سید الشهداء عموی من است.

و جعفری که صبح و شام همراه فرشتگان در پرواز است،‌ پسر مادر من است.

دختر پیامبر در خانه من و خانم من است گوشت او با خون و گوشت من مخلوط شده است.

دو نوه احمد فرزندان من از دختر پیامبر هستند،‌ پس برای کدام یکی از شما همانند من از پیامبر سهم دارند!

قبل از همه شما اسلام آوردم در حالی که کوچک بودم و هنوز به سن بلوغ نرسیده بودم.

معاویه گفـت: این نامه را مخفی کنید تا اهل شام نخوانند و به سوی پسر ابو طالب تمایل پیدا نکنند.

ابن عساکر الدمشقی الشافعی، أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله،(متوفاى571هـ)، تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل، ج 42، ص521، تحقیق: محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، ناشر: دار الفکر - بیروت - 1995.

نکته جالب این که معاویه از ترس این که این نامه به دست مردم شام بیفتد،‌ توصیه کرد باید آن را مخفی کنند.

نکته: مسلم بودن اشعار حضرت در نزد علمای شیعه و اهل سنت

اشعار فوق در نزد علمای شیعه و اهل سنت صحیح و مشهور و مورد قبول است.

 

الف) بیهقی: حفظ این اشعار واجب است:

ابن حجر هیثمی بعد از این که این اشعار را نقل کرده، سخن جالبی را از بیهقی نقل کرده است:

قال البیهقی إن هذا الشعر مما یجب على کل أحد متوان فی علی حفظه لیعلم مفاخره فی الإسلام .

بیهقی گفته است: برای هر کسی که علی برایش مهم است واجب است که این شعر را حفظ کند تا افتخارات ایشان را در اسلام بداند.

الهیثمی، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علی ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علی أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2، ص 387، تحقیق: عبد الرحمن بن عبد الله الترکی - کامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

قندوزی حنفی سخن بیقهی را این گونه آورده است:

قال البیهقی: إن هذا الشعر مما یجب على کل مؤمن أن یحفظه، لیعلم مفاخر علی فی الاسلام. (انتهى).

حفظ این شعر برای هر مؤمنی واجب است ...

القندوزی الحنفی، الشیخ سلیمان بن إبراهیم (متوفاى1294هـ) ینابیع المودة لذوی القربى، ج 2 ، ص420، تحقیق: سید علی جمال أشرف الحسینی، ناشر: دار الأسوة للطباعة والنشرـ قم، الطبعة:الأولى1416هـ .

 

ب) محمد بن طلحه شافعی: این اشعار را از راویان موثق نقل کرده اند:

متن سخن محمد بن طلحه در باره اشعار این است:

وأکثر الأقوال وأشهرها أنه لم یکن بالغا، فإنه أول من أسلم وآمن برسول الله ( ص ) من الذکور، وقد ذکر (علیه السلام) ذلک وأشار إلیه فی أبیات قالها بعد ذلک بمدة مدیدة نقلها عنه الثقات، ورواها النقلة الأثبات :

محمد النبی أخی وصنوی * وحمزة سید الشهداء عمی

وجعفر الذی یضحی ویمسی * یطیر مع الملائکة ابن أمی

 وبنت محمد سکنی وعرسی * منوط لحمها بدمی ولحمی

وسبطا أحمد ولدای منها * فأیکم له سهم کسهمی

سبقتکم إلى الإسلام طرا * غلاما ما بلغت أوان حلمی

بیشترین اقوال و مشهور ترین آنها بر این است که حضرت علی در هنگام اسلام آوردن، بالغ نبوده است؛‌ زیرا او نخستین فرد از میان مردان است که به رسو خدا ایمان آورد. آن حضرت این مطلب را بیان کرده و در شعرهایی که آن را وراویان موثق نقل کرده، به این مطلب اشاره کرده است: ....

الشافعی، محمد بن طلحة (متوفای652هـ)، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (ع)، ص 61، تحقیق : ماجد ابن أحمد العطیة. طبق برنامه کتابخانه اهل بیت.

 

ج) ابن صباغ مالکی: روایان موثق شعر را نقل کرده اند

ابن صباغ در بحث این که علی نخستین مسلمان است و قبل از این که به بلوغ برسد،  اسلام آورد، می‌گوید:

وقد أشار علی بن أبی طالب کرم الله وجهه إلى شیء من ذلک فی أبیات قالها رواها عنه الثقات الأثبات وهی هذه الأبیات :

 محمد النبی أخی وصنوی * وحمزة سید الشهداء عمی ....

سبقتکم إلى الإسلام طفلا * صغیرا ما بلغت أوان حلمی

علی بن ابی‌طالب به این مطلب در ابیاتی که آن را اشخاص موثق روایت کرده اند،‌ اشاره کرده است: ...

المالکی، علی بن محمد بن أحمد المالکی المکی المعروف بابن الصباغ (متوفای885هـ)، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، ج 1، ص 188، تحقیق: سامی الغریری، ناشر: دار الحدیث للطباعة والنشر  مرکز الطباعة والنشر فی دار الحدیث – قم، الطبعة الأولى: 1422

 

د) استدلال علمای شیعه و سنی به این شعر

1. ابن قدامة

ابن قدامه در دو کتابش بحثی را مطرح کرده است که نباید کودک را از قبول اسلام منع کرد و برای اثبات این مطلب به اشعار امیرمؤمنان علیه السلام استدلال کرده که آن حضرت در کودکی ایمان آورد:

ولأن ما ذکرناه إجماع فإن علیا رضی الله عنه أسلم صبیا وقال سبقتکم إلى الإسلام طرا صبیا ما بلغت أوان حلم.

آنچه را ما ذکر کردیم مورد اجماع است؛‌ زیرا علی در حالی که کودک بود اسلام آورد و فرمود:

قبل از همه شما اسلام آوردم، در حالی که کودک بودم و به حد بلوغ نرسیده بودم.

المقدسی الحنبلی، ابومحمد عبد الله بن أحمد بن قدامة (متوفاى620هـ)، المغنی فی فقه الإمام أحمد بن حنبل الشیبانی، ج 9، ص 23، ناشر: دار الفکر - بیروت، الطبعة: الأولى، 1405هـ.

الشرح الکبیر لابن قدامة ج10، ص84