امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

امیرالمومنین علیه السلام، نخستین مسلمان

 

4. ابن کثیر دمشقی:

ابن کثیر از علمای اهل سنت نیز این اشعار را با این سند نقل کرده است:

وقال أبو بکر بن درید قال وأخبرنا عن دماد [رفیع بن سلمة بن مسلم] عن أبى عبیدة [معمر بن المثنى] قال کتب معاویة إلى على یا أبا الحسن إن لى فضائل کثیرة وکان أبى سیدا فى الجاهلیة وصرت ملکا فى الاسلام وأنا صهر رسول الله وخال المؤمنین وکاتب الوحى فقال على أبالفضائل یفخر على ابن آکلة الأکباد ثم قال اکتب یا غلام:

ابو عبیده می‌گوید:‌ معاویه به علی نوشت،‌ ای ابو الحسن! من فضائل بی شمار دارم،‌پدرم در جاهلیت آقا بود و من در اسلام پادشاه شدم. من خویشاوند پیامبر و دائی مؤمنان و کاتب وحی هستم. علی در جواب نوشت: آیا به فضائل فخر می‌کنید ای پسر جگر خوار. سپس به غلامش گفت: بنویس..

محمد النبى أخى وصهری                  وحمزة سید الشهداء عمى

وجعفر الذى یمسى ویضحى               یطیر مع الملائکة ابن أمى 

وبنت محمد سکنی وعرسی              مسوط لحمها بدمی ولحمی 

وسبطا أحمد ولدای منها                   فأیکم له سهم کسهمی 

سبقتکم إلى الاسلام طرا                  صغیرا ما بلغت أوان حلمى 

قال فقال معاویة اخفوا هذا الکتاب لا یقرأه أهل الشام فیمیلون إلى ابن أبى طالب. وهذا منقطع بین أبى عبیدة وزمان على ومعاویة.

معاویه گفت: این نامه را مخفی کنید،‌ مردم شام نخوانند تا به سوی علی بن ابی طالب متمایل نشوند. ابن کثیر می‌گوید:‌ بین ابو عبیده وعلی و معاویه انقطاع وجود دارد.

ابن کثیر الدمشقی، ابوالفداء إسماعیل بن عمر القرشی (متوفاى774هـ)، البدایة والنهایة، ج 8، ص8، ناشر: مکتبة المعارف – بیروت.

 

5. منصور بن یونس

در بحث این که آیا اسلام آوردن کودک صحیح است یانه؟ ایشان تصریح می‌کند که اگر کودک عاقل باشد، اسلام آوردنش صحیح است و به این اشعار امیر مؤمنان علیه السلام استدلال کرده است:

وإن عقل الصبی الإسلام صح إسلامه إن کان ممیزا لإسلام علی بن أبی طالب وهو صبی وعد ذلک من مناقبه وسبقه وقال:

 سبقتکم إلى الإسلام طرا      صبیا ما بلغت أوان حلمی

اگر اسلام آوردن کودک از روی عقل و تمیز باشد، اسلام آوردنش صحیح است؛‌ زیرا علی بن ابی‌طالب در حالی که کودک بود، اسلام آورد و این مطلب از مناقب ایشان شمرده شده است...

البهوتی الحنبلی، منصور بن یونس بن إدریس (متوفاى 1051هـ)، کشاف القناع عن متن الإقناع وهی تعلیقة على متن وهو کتاب الإقناع للحجاوی الصالحی، ج6، ص175، ناشر: تحقیق: هلال مصیلحی مصطفی هلال، دار الفکر - بیروت – 1402هـ.

 

6. ابن قیم الجوزیه:

زرعی دمشقی که مشهور به ابن قیم الجوزیه است، در این بحث که قول و گفتار کودک مورد قبول است، به چند دلیل استدلال کرده و از جمله به اسلام آوردن حضرت علی علیه السلام و افتخار ایشان به این مطلب.

ولأن هذا إجماع الصحابة فإن علیا رضی الله عنه أسلم صبیا وکان یفتخر بذلک ویقول

سبقتکم إلى الإسلام طرا        صبیا ما بلغت أوان حلمی 

فکیف یقال إن إسلامه کان باطلا لا یصح.

 و به دلیل اجماع صحابه؛ زیرا علی رضی الله عنه در حال کودکی اسلام ‌آور و به آن افتخار می‌کرد. ...

الزرعی الدمشقی الحنبلی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أبی بکر أیوب (مشهور به ابن القیم الجوزیة ) (متوفاى751هـ)، أحکام أهل الذمة، ج 2، ص 905 ، تحقیق : یوسف أحمد البکری - شاکر توفیق العاروری، دار النشر : رمادى للنشر - دار ابن حزم - الدمام – بیروت، الطبعة : الأولى، 1418 - 1997،

 

7. سرخسی شافعی:

وی نیز به این شعر استدلال کرده است:

وإن علیا رضی الله عنه أسلم وهو صبی وحسن إسلامه حتى افتخر به فی شعره قال:

 سبقتکم إلى الإسلام طرا                غلاما ما بلغت أوان حلمی

علی که خداوند از او راضی باد، در حالی‌که کودک بود، اسلام آورد و اسلام خودش را تحسین کرد، تا اینکه به آن افتخار کرد در شعر خود:

از همه شما در اسلام آوردن پیشی گرفتم در حالی‌که کودک بودم و به حد بلوغ نرسیده بودم.

السرخسی الحنفی، شمس الدین ابوبکر محمد بن أبی سهل (متوفاى483هـ )، المبسوط، ج10، ص121، ناشر: دار المعرفة – بیروت.

 

8. سبط ابن جوزی

ایشان نیز این شعر امام علی علیه السلام را نقل کرده و در پایان تصریح کرده است که اگر اسلام آودنش صحیح نبود،‌ به آن افتخار نمی‌کرد:

وروى الخلال أنه أسلم وهو ابن عشر سنین وقد تمدح وقال:

 سبقتکم إلى الإسلام طرا                صغیرا ما بلغت أوان حلمی 

فلولا أن إسلامه صحیح لما افتخر به.

سبط بن الجوزی الحنفی، شمس الدین أبوالمظفر یوسف بن فرغلی بن عبد الله البغدادی (متوفاى654هـ)، إیثار الإنصاف فی آثار الخلاف، ج1، ص246، تحقیق: ناصر العلی الناصر الخلیفی، ناشر: دار السلام - القاهرة ، الطبعة: الأولى، 1408هـ.

 

9. غزنوی حنفی

ایشان بحث صحت اسلام کودک را مطرح کرده و گفته است ابو حنیفه اسلام کودک را صحیح می‌داند ویکی از دلائلش افتخار حضرت علی به آن است:

حجة أبی حنیفة رضی الله عنه

أن علیا رضی الله عنه أسلم وهو ابن ثمان سنین وروى الخلال وهو ابن عشر سنین وقد صحح النبی صلى الله علیه وسلم إسلامه وافتخر علی رضی الله عنه بذلک وتمدح به حیث قال:

 سبقتکم إلى الإسلام طرا                صغیرا ما بلغت أوان حلمی 

فلو لم یکن إیمانه صحیحا لما افتخر به النبی صلى الله علیه وسلم ...

دلیل ابوحنیفه این است که علی در حالی که هشت سال داشت اسلام ‌آورد و به روایت خلال ده ساله بود. رسول خدا صلی الله علیه وآله اسلام را صحیح دانسته و خودش نیز به آن افتخار کرده و آن را ستوده است:

از همه شما در اسلام آوردن پیشی گرفتم در حالی‌که کودک بودم و به حد بلوغ نرسیده بودم.

پس اگر ایمان آوردن علی صحیح نبود، رسول خدا به آن افتخار نمی‌کرد

الغزنوی الحنفی، أبی حفص عمر (متوفای773،هـ) الغرة المنیفة فی تحقیق بعض مسائل الإمام أبی حنیفة، ج 1، ص 126، تحقیق : محمد زاهد بن الحسن الکوثری --- قدم له وعلق علیه، دار النشر : مکتبة الإمام أبی حنیفة – بیروت، الطبعة : الثانیة، 1988

نتیجه:

امیر مؤمنان علیه السلام خودش را با عبارات مختلف نخستین مسلمان معرفی کرده و سخن ایشان را علمای اهل سنت حد اقل با چهار سند معتبر از طرق و اسناد متعدد نقل کرده اند.